1+1 = teveel?
In de stad kwam ik een oud-collega tegen. Ik had hem al een tijd niet meer gesproken en zoals dat dan gaat, maak je even een praatje. “Kijk, ik heb nu ook een hoortoestel,” liet hij me zien. “Ik heb er eigenlijk twee, maar ik doe er maar één in, het zo al genoeg lawaai,” ging hij verder. Vooral in het buurthuis waar hij als vrijwilliger werkte, deed hij soms zelfs zijn hoortoestel maar helemaal uit, omdat hij het lawaai teveel vond.
Ja, wanneer je voor het eerst hoortoestellen hebt, kan het erg wennen zijn aan alle geluiden die je plotseling hoort, vooral als je lang hebt gewacht voordat je ze aanschafte. Dan zijn er ontzettend veel geluiden die je nooit (meer) hebt gehoord. Leuke geluiden, zoals de vogeltjes buiten of het pruttelen van je koffiezetapparaat, maar ook harde en nare geluiden zoals verkeer op straat, het doortrekken van de wc of, zoals bij mijn oud-collega, het gepraat en geroezemoes in een zaaltje. Zoals mijn collega zijn er meer mensen die hun hoortoestel niet indoen omdat het zoveel lawaai is. of er maar één indoen omdat ze denken dat twee hoortoestellen dubbel zoveel lawaai geven.
Maar anders dan veel mensen denken, wordt het lawaai niet minder door maar één hoortoestel in te doen in plaats van twee. Juist het omgekeerde is waar. Met twee hoortoestellen is het ‘lawaai’ gek genoeg minder, vertelde ik mijn oud-collega. Dat komt omdat je voor het kunnen filteren van geluid, twee ongeveer gelijkwaardige oren nodig hebt, net als bij richting horen. Hoe minder het geluid dat je wilt horen (stem) verschilt van hetgeen je niet wilt horen (motorgeluid, geroezemoes), des te moeilijker is het om te kunnen filteren. Je oren vertellen je waar de geluidsbron die je wilt horen, vandaan komt, maar ook welke frequentie je wilt horen. Die minieme verschillen kun je waarnemen doordat je twee oren hebt die heel goed kunnen samenwerken. Maar als je maar één goed functionerend oor hebt (met hoortoestel), komt daar alles tegelijk binnen en is dat automatische ‘filter’ weg. Dan ervaar je dat als enorm veel lawaai en kun je soms geen chocola maken van hetgeen je gesprekspartner zegt. Maar heb je twee vergelijkbaar goede oren, dan is het veel makkelijker om te verstaan in lawaai.
Dat wil niet zeggen dat het verstaan in lawaai met twee hoortoestellen wel altijd perfect gaat. Hoe slechter je hoort, des te moeilijker is het verstaan in lawaai. Feestjes en recepties zijn wat dat betreft berucht onder slechthorenden: het geluid van het geroezemoes op de achtergrond is lastig weg te filteren, maar met de moderne hoortoestellen gaat dat wel een stuk beter dan vroeger met de analoge toestellen. Maar dan moet je wel beide oren gebruiken, anders werkt ook het meest geavanceerde apparaat niet optimaal.
Zodoende is mijn advies altijd: als je twee slechte oren hebt, gebruik dan ook twee hoortoestellen. Een mens heeft niet voor niets twee oren. Twee is in dit geval niet simpelweg het dubbele van één. Mijn oud-collega bedankte me voor de uitleg en zou ook zijn tweede hoortoestel in gebruik gaan nemen. Ik hoop dat hij met twee oren kan genieten van de nieuwe geluiden.
Saskia